Gitarda Oturuş


Gitarda Oturuş -Tutuş Pozisyonu ve Ayak Sehpası

Kullanımının Kısa Tarihi *

Efgan Rende

Graham Wade, klasik gitarı tutuşta yaşanan başlıca sorunun gitarın ağırlığı ve ağırlık

noktasında olduğunu vurgulayıp, gitarın kötü tutuluşundan doğan enerji kaybının zararlı özellikleri

olduğuna dikkat çekmektedir. Wade, ağırlık kuvvetinin, pek çok gitaristin, gitarı şu ya da bu yana

çekmesine sebep olduğunu ve bu durumda gitaristin, ya sağ kol ve sol elin dokunuşuyla ya da hem

sağ kol hem de sol elin kombinasyonuyla birlikte bu etkiye karşı direnç gösteren bir kası kullanmak

zorunda kaldığını belirtmektedir. Ona göre bu sendrom, sadece yeni başlayan acemi gitaristlerde

görülmemekte; bazı profesyonel düzeydeki gitaristlerde bile bu sendromdan kaynaklanan olumsuz

izlere rastlanmaktadır.1

Gitar için yazılan ilk kaynaklar incelendiğinde, oturuş-tutuş pozisyonu konusunda en çok

araştırma yapan kişinin Dionisio Aguado olduğu görülmektedir. Matanya Ophee, Aguado’nun, ilk

basımı 1820 yılında Madrid’de yapılan “Colección de Estudios” adlı metodunda, oturuş pozisyonunun

Federico Moretti’nin metodundaki2 pozisyonla benzer olduğunu belirtmektedir. Metotta resim

olmadığı için, bu oturuş pozisyonu şöyle tanımlanmaktadır: “Gitar, sağ uyluğun dış tarafına

yerleştirilir ve sağ kolun ağırlığı güvenli bir şekilde gitarın üstüne yerleştirilir...” 3

Aguado, “Colección de Estudios” adlı metodunu geliştirerek, 1825 yılında Madrid’de, “Escuela

de Guitarra” adıyla yeniden yayımlamıştır. Bu iki metot karşılaştırıldığında göze çarpan en önemli

farkın, oturuş pozisyonundaki değişiklik olduğu söylenebilir. Ophee, gitarın yerleştirildiği yeni yerin,

sol elin hareketini eskisine oranla daha da kolaylaştırdığını belirtmektedir.4 (Bkz.: Resim 1)

* Efgan Rende, “Francisco Tarrega’nın Klasik Gitar Egitimine Katkıları”, Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, U.Ü. Sosyal

Bilimler Enstitüsü, Bursa, 2006.

1 Graham WADE, “The Posture of the School of Francisco Tárrega”, Some Thougts on Posture and Holding the

Guitar, http://www.egtaguitarforum.org/ExtraArticles.html, EGTA Guitar Journal no.1, 1990

2 Federico MORETTI, Principios para tocar la guitarra de seis órdenes, Madrid, 1799 (_lk basım

_talya 1792)

3 Matanya OPHEE, “A Brief of History Spanish Guitar Methods”,

http://www.orphee.com/methods/methods.htm

4 Matanya OPHEE, adı geçen eser.

Resim 1

Aguado’nun oturuş pozisyonu (“Escuela de Guitarra”dan)

Resim 1’de, Aguado’nun gitarın ağırlığını sandalye üzerine verdiği, sağ bacağının ise gitarı

doğrultmak amacı ile kullandığı gözlemlenmektedir. Bu pozisyondaki sol el ile ilk metodunda

tanımlanan -resimsiz- pozisyondaki sol elin durumu karşılaştırıldığında, Resim 1’deki sol elin, gitarı

taşımak için güç sarf etmediği ve daha serbest hareket edebileceği gözlemlenebilir.

Ancak, sol eldeki söz konusu rahatlık sağ el için geçerli değildir; gitarın sandalyeye dayanarak

sabit durmasını sağlayan unsur sağ koldur. Sağ kolun gitarı tutma görevini yapabilmesi için, hareket

etmeden, aynı noktada durma zorunluluğu bulunmaktadır. Bu durumun da gitaristin ses ürettiği sağ

elini ve ortaya çıkan tonunu olumsuz yönde etkilediği düşünülmektedir.

1830’lu yıllarda en üretken dönemini yaşayan Aguado, oturuş ve gitar tutuş pozisyonunu

iyileştirmek için de çalışmalar yapmıştır. 1835’de “Nouvelle Méthode de Guitare” adlı metodunu

yayımlayan Aguado, gitarı sabit bir pozisyonda tutmak için kullanılan “tripod”u5 (üçayaklı sehpa; Bkz.:

Resim 2) keşfetmiştir. Dionisio Aguado, bu keşfiyle Wade’in dile getirdiği “gitarın pozisyonunu ağırlık

yoluyla değiştirme sorunu”na doğrudan değinmiş bulunmaktadır. Aguado’nun tripodu kullanma

nedenlerinden biri, gitarın kusursuzca, serbest bir şekilde titreşmesine olanak sağlamaktı. Diğer bir

nedeni ise, “istenilen etkiyi yaratabilmek amacıyla, her iki elin parmaklarıyla tamamen kavranması

gereken enstrümanı sabitlemek için fazla enerji kullanımını önlemekti” .6 (Bkz.: Resim 3)

 

 

Gitarın tripoda yerleştirilmiş şekli

“Nuevo Método de Guitarra”nın kapağından

Resim 4’de Aguado’nun, gitarı, gitaristten bağımsız şekilde “tripod” ile sabitlediği pozisyon

gösterilmektedir. Bu pozisyonla, Resim 1’deki pozisyon incelendiğinde, son pozisyonda gitarın yere

daha dik bir açıyla durduğu gözlemlenebilir. (Resim 4 ve Resim 1’i karşılaştırınız) Ayrıca, sağ elin eski

yerinde olmadığı da görülmektedir. Son pozisyonla birlikte sağ elin de, sol el gibi serbestlik kazandığı

söylenebilir. Ancak, gitarın tripodla birlikte müzisyenin sağ dış tarafında yer alması, sağ ele sınırlı bir

hareket alanı sunmaktadır. Yeni oturma ve tutuş pozisyonu ile tripodun, gitarı sabitleme görevini sağ

koldan devraldığı görülmekte ve sağ elin sadece bu bakımdan rahatladığı gözlemlenmektedir.

Resim 4

Aguado’nun tripod ile oturuş pozisyonu

(Litograf Aubert I Ca, "Nuevo Metodo para Guitarra"dan, 1843)

Aguado’nun 1820’li yıllarda başlayan pozisyon arayışları yukarıda anlatılan çizgide devam

ederken, 1830 yılında Fernando Sor “Méthode Pour la Guitare” adlı gitar metodunu Fransa’da

yayımlamıştır. Bu metotta bazı durumlarda kullanışlı olduğunu düşündüğü; gitarın bir masa yardımı

ile yükseltildiği, Aguado’dan farklı bir oturma pozisyonu geliştirmiştir.7 (Bkz.: Resim 5)

7 Frederick NOAD, The Frederick Noad Guitar Anthology, The Classical Guitar, Ariel

 sayfa2 tıkla

Gitar Eğitimi Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol