Oturus2
Resim 5
Fernando Sor’un masa kullanarak belirlediği oturuş pozisyonu
Sor’un bu pozisyonu gitarı sabitleme amacıyla geliştirdiği düşünülmektedir. Aguado’nun
tripod pozisyonu ile karşılaştırıldığında, Sor’un Aguado’dan farklı olarak gitarı sol tarafa taşımış ve
yükseltmiş olduğu görülmektedir.
Aguado’nun Resim 4’deki litografiyi 1843 yılında kendi metoduna bastırmak için yaptırdığı göz
önünde bulundurulursa, Antonio de Torres’in günümüzde kullanılan standart ölçülerdeki gitarı henüz
yapmadığı dikkatlerden kaçmamalıdır. Tüm bunlar düşünüldüğünde, Aguado’nun gitarının
günümüzdeki standart gitardan daha küçük ve daha hafif olduğu sonucu çıkarılabilir. 1862–1863
yıllarında Torres’in standart gitarı yapması ile yeni ölçülerdeki gitarın tripod ile birlikte kullanılmasının
güçleştiği ve standart gitarı en uygun şekilde tutma arayışlarının yeniden başladığı düşünülmektedir.
19. yy.ın ikinci yarısında Antonio Cano (1811–1897), Tomas Damas (1825–1890) ve
Julian Arcas (1832–1882) gibi önemli _spanyol virtüozler ortaya çıkmıstır. Ophee, bu
virtüozlerin gitar egitiminde Aguado’nun metodunu kullanmaktan memnun olduklarını
belirtmektedir.8 Aguado’nun metodunun sonraki yıllarda da basımının devam etmis olması bu
kanıyı güçlendirmistir.
1860 yılında Francisco Tarrega (1852–1909) Manuel Gonzalez adlı bir sokak
müzisyeninden gitar dersi almaya baslamıs, 1862 yılında henüz 10 yasındayken Julian
Arcas’la tanısmıstır. 1869 yılında zengin bir tüccar olan Antonio Canesa, 1864 Torres yapımı
“FE 17”* kodlu gitarı Tarrega’ya hediye etmistir.9 Bu olayın gitar tarihinde önemli bir yer
tuttugu düsünülmektedir. Yeni gitarla tanısan Tarrega, bu gitarın ölçülerine göre, her iki elin
de rahatlıkla görevini yapabilecegi, uygun bir oturus ve tutus pozisyonu arastırmaya
Publications, New York, 1976, s.74
8 Matanya OPHEE, “A Brief of History Spanish Guitar Methods”, önce verildi.
* Jose L. ROMANILLOS, “Tárrega’s Guitars” http://www.guitarsalon.com/index.php?site_url=122
9 Wolf MOSER, Francisco Tárrega- Werden und Wirkung, Edition Saint-Georges, Lyon,1996
baslamıstır. Aguado’nun 1820’lerde baslayan ilk oturus pozisyonu arayısıyla, son olarak
1835’de tripod kullanarak kesfettigi oturus pozisyonunda, sag elin sınırlı bir alanda hareket
ettigi gözlemlenmektedir. Sag elin, ton üretmede en önemli unsur oldugunu düsünen Tarrega;
sag elin serbest konumda hareket ettirilebilecegi bir pozisyon arayısı içine girmistir. Bu arayıs
sol ayagı yükseltmek için kullanılan bir ayak sehpası yardımıyla, yeni bir oturus-tutus
pozisyonuyla sonuçlanmıstır. Tarrega’nın, ardında bu konu hakkında yazılı bir materyal
bırakmaması nedeniyle, bu pozisyonu onun ögrencilerinden Pascual Roch (1860–1921) söyle
tanımlamaktadır:
“Öğrenci, ne çok yüksek ne çok alçak, sıradan bir sandalyenin üzerine oturtulur, sol
ayak (öğrencinin boyu ve vücut yapısına göre) 12–20 cm yüksekliğinde bir ayak
sehpası üzerine konur. Ayak bu pozisyonda belli bir yükseklikte yerleştirilir, sol uyluk
vücutla hafif bir dar açı oluşturur ve sağ diz de gitar gövdesinin rahatça
ayarlanabileceği uzaklıkta tutulur.”10
Roch’un “A Modern Method For Guitar, School of Tàrrega” (Gitar İçin Modern Metot, Tarrega
Okulu) adlı metodundaki tavsiyesine göre; gitar sol göğse bastırılır, sağ ayak zemin üzerinde hareket
etmeden sabit tutulur, gitarın alt parçası sol uyluk üzerine rahat bir şekilde yerleştirilir. Gitaristin sola
ya da öne doğru eğilmemesi gerekir. Gitarın klavyesi omuz yüksekliğine ulaşmalı ve onikinci perdenin
gitaristin başıyla dikey olarak aynı hizada olması gerekir. Gitarın kendi duruşu, geriye doğru
eğilmeden yere dik olmalıdır. Ayrıca Roch, Tarrega’ya ait bir resmi11, oturuş pozisyonuna örnek olarak
sunmaktadır. (Bkz.: Resim 6)
10 Pascual ROCH, A Modern Method For Guitar, School of Tàrrega, Scholastic Series, Volume I,
G. Schirmer, Inc., New York, 1922 s.10-11
11 Pascual ROCH, a.g.e., iç kapagın arkası (sayfa no. verilmemistir.)
Resim 6
Tarrega’nın belirlediği
oturuş pozisyonu
Tarrega’nın oturuş-tutuş pozisyonuyla ilgili yetkin bir açıklama, yine onun öğrencilerinden biri
olan Emilio Pujol’un (1886–1980), Tarrega tekniği ilkelerine dayanan “Escuela Razonada de la
Guitarra” adlı metodunda bulunmaktadır. Pujol ön cephe yüksekliği 15–17 cm. arka yüksekliği 12–14
cm. olan eğimli bir ayak sehpası önermektedir. Pujol, gitar sol bacak üzerinde, göğse dayalı bir şekilde
gitaristin hafifçe öne eğilmesini tavsiye etmektedir. Sağ dirsekle yapılan baskı, çalgının destek
noktalarından birisi olmaktadır. Baş ve gövde, mümkün olduğunca az öne eğilmeli, akort kulakları
omuz hizasını geçmemelidir.12
Sözü geçen görüşler incelendiğinde Pascual Roch ve Emilio Pujol’un ayak sehpasının şekli (düz
veya eğimli) konusunda farklı görüş belirttikleri göze çarpmaktadır. Roch, sehpanın yüksekliğinin 12–
doğru eğimli bir sehpa biçimi önermektedir. Tarrega’nın günümüze ulaşan resimlerinde düz sehpa
kullandığı gözlenmektedir. Ancak sol ayağını, resimlerin bazılarında düz, bazılarında da sehpanın
kenarına basarak eğimli şekilde kullandığı görülmektedir. Resim 7 incelendiğinde Tarrega’nın sol
ayağın eğimli kullanılması gerektiği şeklinde bir düşünceye sahip olduğu söylenebilir.
12 Emilio PUJOL, Guitar School, Based on the Principles of Francisco Tàrrega, Book One, Editions
Orphée, Boston1983, s. 52
Resim 7
Tarrega’nın kullandığı eğimli sehpa
Günümüzde yaygın olarak kullanılan sehpaların tasarımı iki kullanıma da olanak sağlamasına
karşın, çoğunlukla, eğimli sehpa kullanımının tercih edildiği söylenebilir. (Bkz. Resim 
Resim 8
Ayak sehpaları
Tarrega’dan önce yaşamış olan Tomas Damas (1825–1890) ve Mateo Carcassi (1792–1853)
gibi gitaristlerin günümüze ulaşan resimlerine bakıldığında gitar tutuş pozisyonlarının Tarrega ile
benzer olduğu dikkat çekmektedir. (Bkz.: Resim 9-10) Heras’ın belirttiğine göre; bir çeşit yastık
kullanılarak uygulanan bu oturuş pozisyonu, Tarrega döneminde terk edilmiş bir pozisyon olarak
biliniyor ve artık kullanılmıyordu.13
Resim 9
Damas’ın oturuş pozisyonu
Resim 10
Carcassi’nin oturuş pozisyonu
Tarrega’nın “Tarrega Okulu”ndan önce çekilmiş bir fotoğrafı (1867)
Yukarıdaki fotoğrafın (Resim 11) 1867 yılı dolayında çekildiği belirtilmektedir.
Okulunun henüz oluşmadığı yıllarda çekilen bu fotoğrafta, oturuş pozisyonu dikkat çekmektedir. Sol
ayağın yükseltilmesi düşüncesini bu dönemde savunmaya başlayan Tarrega’nın, ayak sehpası yerine,
sol ayak topuğunu, oturduğu taburenin destek çıtalarına dayayarak yükselttiği görülmektedir. Daha
sonraki yıllarda Tarrega, bu düşüncesini ayak sehpası kullanarak uygulamıştır.
Buna göre, geçmişten gelen ayak yükseltme geleneğini, Tarrega’nın araştırdığı, yastık yerine
ayak sehpası kullanarak geliştirdiği ve geçmiş ile gelecek arasında bir köprü oluşturduğu sonucuna
varılabilir.
Sor’un masa yardımı ile belirlediği tutuş pozisyonu ile Tarrega’nın ayak sehpası kullanarak
belirlediği pozisyon incelendiğinde, iki pozisyonun bazı ortak düşünceleri benimsediği dile getirilebilir:
her iki pozisyon da gitarın sol tarafa taşınması ve yükseltilmesi gerektiği düşüncesini taşımışlardır.
Sor, bunu masa yardımıyla, Tarrega ise sol ayağın altına yerleştirilen sehpa yardımıyla
gerçekleştirmiştir.
14 Tarrega