Oturus2



Resim 5

Fernando Sor’un masa kullanarak belirlediği oturuş pozisyonu

Sor’un bu pozisyonu gitarı sabitleme amacıyla geliştirdiği düşünülmektedir. Aguado’nun

tripod pozisyonu ile karşılaştırıldığında, Sor’un Aguado’dan farklı olarak gitarı sol tarafa taşımış ve

yükseltmiş olduğu görülmektedir.

Aguado’nun Resim 4’deki litografiyi 1843 yılında kendi metoduna bastırmak için yaptırdığı göz

önünde bulundurulursa, Antonio de Torres’in günümüzde kullanılan standart ölçülerdeki gitarı henüz

yapmadığı dikkatlerden kaçmamalıdır. Tüm bunlar düşünüldüğünde, Aguado’nun gitarının

günümüzdeki standart gitardan daha küçük ve daha hafif olduğu sonucu çıkarılabilir. 1862–1863

yıllarında Torres’in standart gitarı yapması ile yeni ölçülerdeki gitarın tripod ile birlikte kullanılmasının

güçleştiği ve standart gitarı en uygun şekilde tutma arayışlarının yeniden başladığı düşünülmektedir.

19. yy.ın ikinci yarısında Antonio Cano (1811–1897), Tomas Damas (1825–1890) ve

Julian Arcas (1832–1882) gibi önemli _spanyol virtüozler ortaya çıkmıstır. Ophee, bu

virtüozlerin gitar egitiminde Aguado’nun metodunu kullanmaktan memnun olduklarını

belirtmektedir.8 Aguado’nun metodunun sonraki yıllarda da basımının devam etmis olması bu

kanıyı güçlendirmistir.

1860 yılında Francisco Tarrega (1852–1909) Manuel Gonzalez adlı bir sokak

müzisyeninden gitar dersi almaya baslamıs, 1862 yılında henüz 10 yasındayken Julian

Arcas’la tanısstır. 1869 yılında zengin bir tüccar olan Antonio Canesa, 1864 Torres yapımı

“FE 17”* kodlu gitarı Tarrega’ya hediye etmistir.9 Bu olayın gitar tarihinde önemli bir yer

tuttugu düsünülmektedir. Yeni gitarla tanısan Tarrega, bu gitarın ölçülerine göre, her iki elin

de rahatlıkla görevini yapabilecegi, uygun bir oturus ve tutus pozisyonu arastırmaya

Publications, New York, 1976, s.74

8 Matanya OPHEE, “A Brief of History Spanish Guitar Methods”, önce verildi.

* Jose L. ROMANILLOS, “Tárrega’s Guitars” http://www.guitarsalon.com/index.php?site_url=122

9 Wolf MOSER, Francisco Tárrega- Werden und Wirkung, Edition Saint-Georges, Lyon,1996

baslamıstır. Aguado’nun 1820’lerde baslayan ilk oturus pozisyonu arayısıyla, son olarak

1835’de tripod kullanarak kesfettigi oturus pozisyonunda, sag elin sınırlı bir alanda hareket

ettigi gözlemlenmektedir. Sag elin, ton üretmede en önemli unsur oldugunu düsünen Tarrega;

sag elin serbest konumda hareket ettirilebilecegi bir pozisyon arayısı içine girmistir. Bu arayıs

sol ayagı yükseltmek için kullanılan bir ayak sehpası yardımıyla, yeni bir oturus-tutus

pozisyonuyla sonuçlanmıstır. Tarrega’nın, ardında bu konu hakkında yazılı bir materyal

bırakmaması nedeniyle, bu pozisyonu onun ögrencilerinden Pascual Roch (1860–1921) söyle

tanımlamaktadır:

“Öğrenci, ne çok yüksek ne çok alçak, sıradan bir sandalyenin üzerine oturtulur, sol

ayak (öğrencinin boyu ve vücut yapısına göre) 12–20 cm yüksekliğinde bir ayak

sehpası üzerine konur. Ayak bu pozisyonda belli bir yükseklikte yerleştirilir, sol uyluk

vücutla hafif bir dar açı oluşturur ve sağ diz de gitar gövdesinin rahatça

ayarlanabileceği uzaklıkta tutulur.”10

Roch’un “A Modern Method For Guitar, School of Tàrrega” (Gitar İçin Modern Metot, Tarrega

Okulu) adlı metodundaki tavsiyesine göre; gitar sol göğse bastırılır, sağ ayak zemin üzerinde hareket

etmeden sabit tutulur, gitarın alt parçası sol uyluk üzerine rahat bir şekilde yerleştirilir. Gitaristin sola

ya da öne doğru eğilmemesi gerekir. Gitarın klavyesi omuz yüksekliğine ulaşmalı ve onikinci perdenin

gitaristin başıyla dikey olarak aynı hizada olması gerekir. Gitarın kendi duruşu, geriye doğru

eğilmeden yere dik olmalıdır. Ayrıca Roch, Tarrega’ya ait bir resmi11, oturuş pozisyonuna örnek olarak

sunmaktadır. (Bkz.: Resim 6)

10 Pascual ROCH, A Modern Method For Guitar, School of Tàrrega, Scholastic Series, Volume I,

G. Schirmer, Inc., New York, 1922 s.10-11

11 Pascual ROCH, a.g.e., iç kapagın arkası (sayfa no. verilmemistir.)

Resim 6

Tarrega’nın belirlediği

oturuş pozisyonu

Tarrega’nın oturuş-tutuş pozisyonuyla ilgili yetkin bir açıklama, yine onun öğrencilerinden biri

olan Emilio Pujol’un (1886–1980), Tarrega tekniği ilkelerine dayanan “Escuela Razonada de la

Guitarra” adlı metodunda bulunmaktadır. Pujol ön cephe yüksekliği 15–17 cm. arka yüksekliği 12–14

cm. olan eğimli bir ayak sehpası önermektedir. Pujol, gitar sol bacak üzerinde, göğse dayalı bir şekilde

gitaristin hafifçe öne eğilmesini tavsiye etmektedir. Sağ dirsekle yapılan baskı, çalgının destek

noktalarından birisi olmaktadır. Baş ve gövde, mümkün olduğunca az öne eğilmeli, akort kulakları

omuz hizasını geçmemelidir.12

Sözü geçen görüşler incelendiğinde Pascual Roch ve Emilio Pujol’un ayak sehpasının şekli (düz

veya eğimli) konusunda farklı görüş belirttikleri göze çarpmaktadır. Roch, sehpanın yüksekliğinin 12–

20 cm. arası olması gerektiğini belirtirken; Pujol, ön ve arka cepheleri farklı yükseklikte olan, yukarı

doğru eğimli bir sehpa biçimi önermektedir. Tarrega’nın günümüze ulaşan resimlerinde düz sehpa

kullandığı gözlenmektedir. Ancak sol ayağını, resimlerin bazılarında düz, bazılarında da sehpanın

kenarına basarak eğimli şekilde kullandığı görülmektedir. Resim 7 incelendiğinde Tarrega’nın sol

ayağın eğimli kullanılması gerektiği şeklinde bir düşünceye sahip olduğu söylenebilir.

12 Emilio PUJOL, Guitar School, Based on the Principles of Francisco Tàrrega, Book One, Editions

Orphée, Boston1983, s. 52

Resim 7

Tarrega’nın kullandığı eğimli sehpa

Günümüzde yaygın olarak kullanılan sehpaların tasarımı iki kullanıma da olanak sağlamasına

karşın, çoğunlukla, eğimli sehpa kullanımının tercih edildiği söylenebilir. (Bkz. Resim

Resim 8

Ayak sehpaları

Tarrega’dan önce yaşamış olan Tomas Damas (1825–1890) ve Mateo Carcassi (1792–1853)

gibi gitaristlerin günümüze ulaşan resimlerine bakıldığında gitar tutuş pozisyonlarının Tarrega ile

benzer olduğu dikkat çekmektedir. (Bkz.: Resim 9-10) Heras’ın belirttiğine göre; bir çeşit yastık

kullanılarak uygulanan bu oturuş pozisyonu, Tarrega döneminde terk edilmiş bir pozisyon olarak

biliniyor ve artık kullanılmıyordu.13


Resim 9                                                             
Damas’ın oturuş pozisyonu              
 

Resim 10
Carcassi’nin oturuş pozisyonu

 

 

Tarrega’nın “Tarrega Okulu”ndan önce çekilmiş bir fotoğrafı (1867)

 

Yukarıdaki fotoğrafın (Resim 11) 1867 yılı dolayında çekildiği belirtilmektedir.

Okulunun henüz oluşmadığı yıllarda çekilen bu fotoğrafta, oturuş pozisyonu dikkat çekmektedir. Sol

ayağın yükseltilmesi düşüncesini bu dönemde savunmaya başlayan Tarrega’nın, ayak sehpası yerine,

sol ayak topuğunu, oturduğu taburenin destek çıtalarına dayayarak yükselttiği görülmektedir. Daha

sonraki yıllarda Tarrega, bu düşüncesini ayak sehpası kullanarak uygulamıştır.

Buna göre, geçmişten gelen ayak yükseltme geleneğini, Tarrega’nın araştırdığı, yastık yerine

ayak sehpası kullanarak geliştirdiği ve geçmiş ile gelecek arasında bir köprü oluşturduğu sonucuna

varılabilir.

Sor’un masa yardımı ile belirlediği tutuş pozisyonu ile Tarrega’nın ayak sehpası kullanarak

belirlediği pozisyon incelendiğinde, iki pozisyonun bazı ortak düşünceleri benimsediği dile getirilebilir:

her iki pozisyon da gitarın sol tarafa taşınması ve yükseltilmesi gerektiği düşüncesini taşımışlardır.

Sor, bunu masa yardımıyla, Tarrega ise sol ayağın altına yerleştirilen sehpa yardımıyla

gerçekleştirmiştir.


14 Tarrega

 

Gitar Eğitimi Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol